vorige   overzicht

Lang leve Plato

Behalve de Ideale Wereld van Plato hebben binnen de wiskunde andere paradigma's opgeld gedaan. De belangrijkste zijn het Formalisme, waarvan Hilbert de grote vertegenwoordiger is, en het Constructivisme, in zijn meest extreme vorm het Intuïtionisme, waarvan Brouwer de grondlegger is. Eigenlijk zijn zowel het Formalisme als het Construktivisme in zekere zin een ontkenning van het Ideaal van Plato. Het Formalisme is begonnen als Logicisme, een beweging die de wiskunde geheel en al poogde te grondvesten op de (mathematische) logika. In zijn meest extreme vorm is het Formalisme te omschrijven als "een zinloos spel met symbolen". Daar komt geen Ideale Wereld meer aan te pas.

Zodra echter de betekenis van de wiskunde in het geding is, klimt L.E.J. Brouwer in de pen, met zijn beroemde uitspraak [LEJ] dat de logika slechts "een begeleidend verschijnsel is van wiskundig bouwen". Dit "bouwen" houdt in dat de wiskunde gaandeweg Vorm krijgt, onder de scheppende hand van mathematen. Merk op dat de wereld van Brouwer er één is in wording. Bij hem is het pleit dus reeds beslecht: wiskunde is geen ontdekking, maar een uitvinding. Ook bij Brouwer is dus geen sprake van een absolute, statische wereld van Platonische Idealen.

En dan komt Gentzen, helemaal aan het eind, tot de konklusie dat een oplossing voor de controversen wel eens zou kunnen liggen in de aanvaarding van "ideale elementen". Maar dat zijn: elementen uit de Wereld van Plato! Wiskunde is dus geen uitvinding, maar een ontdekking. En we zijn weer helemaal terug bij AF. Plato is dood. Lang leve Plato!